4 วิธี ค้นหาตัวเองให้เจอ สำหรับคนที่ไม่รู้ว่าตัวเองชอบอะไร ไม่รู้จะเอายังไงกับชีวิต

บ่อยครั้งที่เราถามตัวเองกับคําถามเดิมๆแต่ยากที่จะตอบ

• เราจะค้นหาตัวตนของเราได้อย่างไร?
• ความหมายของชีวิตเราคืออะไร?

จากหลักปรัชญาของ ฟรีดริช นีทเชอ ซึ่งเป็นหนึ่งในนักปรัชญาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดตลอดกาลและเป็นหนึ่งในลัทธิอัตถิภาวนิยม ซึ่งเป็นที่รู้จักในแนวคิดที่แปลกใหม่เกี่ยวกับศีลธรรมและศาสนา แม้ว่าเขาจะมีผลงานที่ขัดแย้งกับผู้เห็นต่าง แต่เขาก็พิสูจน์ว่าเขาคือนักปรัชญาที่มีความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับธรรมชาติของมนุษย์ในเชิงจิตวิทยามนุษย์ ทุกคนสามารถกําหนดอนาคตของตนเองได้และยอมรับผลของการกระทําของตนเองด้วยเช่นกัน ดังนั้นหัวข้อในวันนี้จึงได้รับแรงบันดาลใจจากหลักปรัชญาของ ฟรีดริช นีทเชอ ซึ่งคุณสามารถนําไปปรับใช้กับ 4 เทคนิคค้นหาตัวเองให้เจอ

1. ไม่ตามกระแส

ฟรีดริช นีทเชอ กล่าวว่า ค่านิยมสากล คือ ความจริงที่เป็นเพียงการแสดงออกส่วนบุคคล ซึ่งถูกสนับสนุนโดยผู้ที่เห็นชอบพวกเขา นิชเช่ เชื่อว่าสังคมได้สร้างสิ่งที่พวกเขาเรียกว่าบรรทัดฐานทางสังคม ยกตัวอย่างเช่น ถ้วยชามใบหนึ่งที่บิดเบี้ยว พวกเขาเชื่อว่าชามใบนี้มันผิดมันควรจะมีรูปทรงครึ่งวงกลมที่ได้มาตรฐาน แต่หากมีที่เห็นต่างว่าชามใบนี้รูปทรงปกติ คนที่เชื่อในบรรทัดฐานทางสังคมที่กล่าวมาเมื่อกี้อาจจะไม่เห็นชอบด้วย ในทํานองเดียวกันกับศีลธรรมทางสังคมที่ถูกสร้างโดยบุคคล เพื่อควบคุมพฤติกรรมของคนในสังคมนอกจากนี้ก็เพื่อกําจัดบุคลิกภาพและความคิดสร้างสรรค์ เป็นบรรทัดฐานการตัดสินใจพฤติกรรมของมนุษย์ ซึ่งอาจทําให้คนบางกลุ่มเห็นต่างและนําไปสู่การต่อต้านทางสังคม หากบรรทัดฐานทางสังคมของเรานั้นมีความยืดหยุ่นเพียงพอ เหล่าคนที่มีความเป็นปัจเจกบุคคลก็ไม่จําเป็นต้องถูกบังคับให้เป็นไปตามบรรทัดฐานที่สังคมตีกรอบไว้

เราลองนึกภาพดูว่า มนุษย์เป็นสัตว์สังคม ต้องการเป็นที่ยอมรับเมื่อมีบรรทัดฐานมาตีเส้นไว้ พวกเขาจะทําทุกวิถีทางเพื่อไม่ให้โดนต่อต้าน ได้รับการยอมรับ พยายามไม่โดดเด่น เหมือนเรื่องของกาลิเลโอเขาคือนักคณิตศาสตร์ชื่อดัง ที่ได้รับการยอมรับในปัจจุบันแต่ในช่วงชีวิตแรกๆ ของเขานั้นเขาโดดเด่นมีความคิดปัจเจก จึงไม่ค่อยเป็นที่ยอมรับ ทําให้เห็นว่าผู้คนกลัวการเปลี่ยนแปลง เมื่อคุณยังเป็นเด็กไม่ว่าจะครูหรือใครก็ตามบอกคุณว่าคุณไม่สามารถทําสิ่งที่คุณอยากทํา อาจบอกได้ว่าพวกเขากลัวความสําเร็จเผยให้เห็นทุกสิ่งที่ไม่ดีเกี่ยวกับพวกเขา ดังนั้นพวกเขาต้องการจํากัดความเป็นตัวของตัวเอง

2. ค้นหาความหมายของชีวิต

ในอดีตทุกสิ่งทุกอย่างหรือแม้กระทั่งความหมายของชีวิต ถูกบัญญัติโดยพระเจ้า ซึ่งทําให้เราไม่ต้องใช้ความพยายามในการค้นหาความหมายของชีวิต เพียงแค่ทําตามคําสั่งสอนของพระเจ้า แต่อย่างไรก็ตามนิชเช่ ได้เสนอ 3 วิธีในการหาความหมายของชีวิต ที่อ้างอิงจากความเป็นไปได้ในทางโลกและวิทยาศาสตร์

วิธีที่หนึ่ง จากที่ปกติศึกษาหลักคําสอนทางศาสนา เปลี่ยนมาศึกษาหลักปรัชญาวรรณกรรมศิลปะ การละครหรือแม้กระทั่งบทเพลงเพราะเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างสรรค์ขึ้นมาถ่ายทอดชีวิตความเป็นอยู่ของเรา ผ่านทางศิลปะนั้นๆ ประมาณว่าหลักคําสอนศาสนาเป็นสิ่งที่เขาเล่าต่อกันมาหลายร้อยปีอาจมีการเติมแต่งมาบ้าง ในทางกลับกันชีวิตจริงทางโลก อาจสวนทางกับหลักคําสอนที่เราควรอิงจากชีวิตจริงเพื่อพิสูจน์ได้

วิธีที่สอง นิยามความหมายของชีวิตด้วยตัวเอง กล่าวคือการเป็นเหนือมนุษย์หรือยอดมนุษย์โดยสร้างหลักความหมายของชีวิตเองโดยไม่ได้อิงจากใครเช่น จูเลียส ซีซาร์ หรือ นโปเลียน ก็ตามสิ่งที่ผมจะหมายถึงคือสร้างคํานิยามของชีวิตตัวเองขึ้นมาใหม่

วิธีที่สาม รักตัวเอง ไม่ว่าจะเจออุปสรรคใดๆก็ตาม การรักตัวเองเป็นสิ่งที่ดีไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้น คุณอาจจะเจอเรื่องแย่ๆ หรือเรื่องที่ดีแต่การรักและยอมรับในตัวเองจะช่วยกระตุ้นตัวเราให้ฮึดสู้ขึ้นมาใหม่ เพราะหากคุณไม่ยอมรับตัวเองในทุกบทบาทที่ตัวเองเจอแล้วใครล่ะจะรักคุณคุณต้องเริ่มจากตัวคุณเองก่อน

3. ค้นหาตัวเอง

บางครั้งมันก็ต้องลําบากบ้าง ไม่มีราคาไหนแพงเกินไปเพื่อให้ได้รับสิทธิการเป็นตัวเอง นิชเช่ กล่าวไว้ ความทุกข์เป็นส่วนหนึ่งในชีวิตเรา หากคุณอยากจะมีสิทธิพิเศษในตัวเองก็ต้องแลกมาด้วยความทุกข์ เพื่อเพิ่มศักยภาพของตัวเองอย่างสูงสุด พวกเขาจําเป็นต้องใช้เส้นทางที่ยากลําบาก ซึ่งมักจะนําไปสู่ความโดดเดี่ยว เพื่อป้องกันตัวเองจากการถูกครอบงําโดยสังคม และ นี่คือหนึ่งในราคาที่ต้องจ่าย

มันไม่ใช่เรื่องง่ายเลยกับการที่ได้มีอิสระในตัวเองโดยไม่มีสังคมเข้ามาตีกรอบไว้ อย่าให้สังคมเข้ามามีอิทธิพลในตัวเราเราควรอยู่เหนือพลังงานเหล่านั้น หลักปรัชญาหลากหลายเจ้าสํานักส่วนมากมีจุดประสงค์ให้เรารู้จักพัฒนาตัวเอง เช่น ทํายังไงให้มีความมั่นใจในตัวเอง เพื่อดึงดูดเหล่านักลงทุน หรือ สอนเพื่อให้เป็นที่ยอมรับจากสังคม ผมจะบอกว่าหลักการเหล่านั้นมันไม่ผิด แต่วิธีการคิดและการสอน มันแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง นิชเช่ มองว่า คุณต้องเข้าใจถึงแก่นหลักว่า ทําไมคุณถึงอยากสร้างความมั่นใจ เพื่อประโยชน์แก่คนรอบข้าง หรือ เพื่อตัวของคุณเอง

การค้นหาตัวเอง เป็นสิ่งที่ยากและต้องแลกกับความเจ็บปวด เช่น การต้องออกมาจากสังคม ที่อาจจะทําให้เหงาบ้าง มีคําครหาบ้างเป็นการตัดขาดกับความสัมพันธ์คนรอบข้าง ผมจะลองยกตัวอย่างเช่น ปิทาโกรัส นักวิทยาศาสตร์คนแรกที่ตั้งทฤษฎีเกี่ยวกับโลกกลมและหมุนรอบตัวเอง รวมถึงดวงอาทิตย์ดวงจันทร์ และดาวเคาะก็หมุนรอบตัวเอง เช่นกัน ในยุคสมัยนั้นสังคมเชื่อว่าโลกแบน ปิทาโกรัสจึงไม่ค่อยเป็นที่ถูกยอมรับถูกกล่าวหาว่าเป็นพวกนอกรีต ซึ่งทฤษฎีนี้ในเวลาต่อมานักดาราศาสตร์อย่างโคเปอร์นิคัสและกาลิเลโอได้นํามาพิสูจน์แล้วพบว่า ทฤษฎีนี้ถูกต้อง การพยายามที่จะเดินในเส้นทางของตัวเอง คุณจําเป็นต้องมีจิตใจที่เข้มแข็งและแน่วแน่เพื่อให้ได้ซึ่งอิสระถ้าคุณผ่านจุดนี้ไปได้มันก็เป็นประโยชน์ต่อตัวคุณล้วนๆ เลยนะครับ

4. หาค่านิยมและคุณค่าในตัวเอง

เป้าหมายในข้อนี้คือให้คุณถามตัวเองว่าสิ่งที่คุณกําลังทํานั้นมีความหมายอย่างแท้จริง หรือ คุณแค่แสดงออกจากสิ่งที่คุณคิดว่ามันถูกต้อง หากคุณคิดว่าสิ่งที่คุณทํานั้นมีคุณค่า ถ้างั้นก็ควรทํามันต่อไปอย่างเต็มที่ การปรับตัวให้อยู่ในสังคมนั้นเปรียบเหมือนการที่อยู่ในคุก ถูกกักขัง ถูกตีกรอบเอาไว้ ไร้ซึ่งอิสรภาพทางความคิด ต้องคิดเหมือนคนสังคมอยากให้คิด หากคุณเห็นต่างก็จะถูกสังคมต่อต้าน

เพื่อประโยชน์สําหรับตัวคุณในการค้นหาตัวตนและค่านิยมอาจจะยากนิดหน่อย เพราะบุคคลที่อยู่รอบข้างของคุณอาจจะพยายามควบคุมพฤติกรรมของคุณ ไม่ให้แตกแถว แต่ถ้าโชคดีคุณมีคนรอบข้างที่เข้าใจคุณเป็นอย่างดี ถือว่าโชคดีมากๆคุณไม่จําเป็นต้องเสียความสัมพันธ์หรือความรู้สึกกับฝ่ายใด การระบุค่านิยมส่วนบุคคลจะช่วยให้คุณรู้ว่า ตัวเองควรทําอะไรและควรเลี่ยงอะไร คุณจะใช้ชีวิตโดยมีเข็มทิศชีวิตที่แข็งแรง ที่มาจากภายในตัวคุณ ลองจดค่านิยมออกมาเป็นข้อๆ ทดสอบค่านิยมของตัวเองเมื่ออยู่ในสถานการณ์ต่างๆ จําไว้ว่าค่านิยมเหล่านี้เป็นอาวุธที่ทรงประสิทธิภาพที่สุด เพื่อช่วยให้คุณก้าวผ่านแต่ละช่วงชีวิตได้

ทั้งหมดนี้คือ 4 เทคนิคค้นหาตัวเองให้เจอในปี 2021 ลองเลือกนําไปปรับใช้กันดูและอย่าลืมสิ่งที่สําคัญที่สุดก็คือความสุขของตัวเองนะครับ พยายามค้นหาตัวเองให้เจอบางคนอาจจะใช้เวลา 5 ปี หรือ 10 ปี แม้กระทั่งปีเดียวหรือบางคนแค่อ่านบทความนี้ ก็ค้นหาตัวเองเจอเลยก็มีเหมือนกันนะครับ