ไม่มีคำว่า “ทำไม่ได้” มีแต่ “จะทำได้อย่างไร” วิธีคิดแบบคนสำเร็จ Growth Mindset

คุณเชื่อไหมว่ามีการวิจัยเกี่ยวกับลักษณะนิสัยเชิงจิตวิทยาของกลุ่มคนที่ประสบความสําเร็จ โดยหยิบยก Bill Gates หรือ NASA เป็นบรรทัดฐานของคนที่มีศักยภาพมากๆและคนที่ประสบความสําเร็จ Carol Dweck คือนักจิตวิทยาชื่อดังที่เขียนหนังสือเกี่ยวกับ Mindset และ ยังเชื่อว่ามนุษย์เรามี Mindset อยู่สองแบบก็คือ Growth Mindset และ Fixed mindset นั่นเอง โดย Growth Mindset เชื่อว่าคนเราสามารถพัฒนาความสามารถ ฝึกฝนความสามารถต่างๆ นําไปสู่ความสําเร็จได้ กล้าที่เสี่ยงเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า

แต่ในทางกลับกัน Fixed mindset คือชุดความคิดแบบเดิมๆมีความสามารถเท่าไหนก็เท่านั้น ถ้าเป็นคนที่มีพรสวรรค์ก็จะมีอยู่อย่างจํากัดกลัวความผิดพลาดและไม่กล้าเสี่ยง พูดง่ายๆ ว่าถ้าเกิดมาเป็นคนฉลาดยังไงก็จะฉลาด แต่ถ้าเกิดมาเป็นคนโง่ พัฒนาแค่ไหนก็สู้คนฉลาดไม่ได้อยู่ดี คนเหล่านี้เชื่อในความฉลาด แต่มักไม่ค่อยให้ความสําคัญกับความพยายามและการทํางานหนัก สําหรับผม ผมคิดว่า Growth Mindset ค่อนข้างสนใจกว่าการเป็นคนที่มี Fixed mindset เพราะว่าเราสามารถพัฒนาทักษะตัวเองให้ดียิ่งขึ้น

ดังนั้นเราจะมาพูดถึงเรื่อง Growth Mindset กันสักหน่อย Growth Mindset คือความเชื่อที่ว่าสติปัญญาและทักษะในด้านต่างๆสามารถพัฒนาได้ คุณต้องลงมือทําเองและยังเป็นการขยายมุมมองในการมองโลกได้กว้างขึ้นและสามารถเพิ่มโอกาสที่คุณจะประสบความสําเร็จได้ มีการวิจัยเกี่ยวกับคนที่ประสบความสําเร็จส่วนใหญ่ มักมี Growth Mindset มีการทดลองให้นักเรียนที่ดูมีลักษณะ Growth Mindset สอบ ผลปรากฏว่ากลุ่มนักเรียนที่มี Growth Mindset สามารถทําคะแนนได้อยู่ในระดับท้อปๆถึง 20 เปอร์เซ็นต์และกลุ่มนักเรียนที่มี Fixed mindset ได้คะแนนที่ระดับต่ำกว่า

และยังมีงานวิจัยโดยให้นักเรียนชั้นม.ต้น เข้าร่วมโปรแกรมพัฒนา Growth Mindset เด็กๆ ได้เรียนรู้ที่จะก้าวออกจาก Comfort Zone กล้าทําในสิ่งที่ท้าทายและเรียนรู้ความผิดพลาด ทําให้เกิดการพัฒนาทางความคิดและไม่กลัวที่จะทําสิ่งใหม่ๆ แต่ในทางกลับกันกลุ่มนักเรียนที่มี Fixed mindset มักจะกลัวความผิดพลาด ถ้าเกิดข้อผิดพลาดในครั้งแรกก็จะยังเชื่อว่าจะต้องผิดพลาดตลอดไปไม่กล้าทําสิ่งที่จะท้าทาย อยู่แต่ในเซฟโซนซึ่ง Growth Mindset ยังเชื่อว่าสมองเราสามารถเรียนรู้ได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุดและสามารถเปลี่ยนแปลงได้อีกเช่นกัน และเราจะสามารถพัฒนาให้มี Growth Mindset ได้อย่างไร

ข้อที่หนึ่ง ทําความเข้าใจสมองของเราสามารถพัฒนาได้อย่างไม่มีวันสิ้นสุดและไม่มีวันตาย ตัวผู้เชี่ยวชาญทางด้าน Neuroplasticity ชี้ให้เห็นว่าโครงสร้างในสมองของเราจัดระเบียบใหม่ได้เอง แสดงให้เห็นว่าคนเราสามารถปรับแต่งตัวเองไปทางไหนก็ได้จากต้นทางที่เราเกิดมาเริ่มแรก

ข้อที่สอง การสนุกกับระหว่างทางของการพัฒนา จะช่วยให้คุณเดินต่อไปได้เรื่อยๆ หากคุณจดจ่อกับปลายทางว่าเมื่อไหร่คุณจะถึง คุณอาจจะหมดสนุกท้อและเลิกทําไปก่อน ในที่สุดคนที่มี Growth Mindset มักจะสนุกกับกระบวนการเรียนรู้ของตัวเอง รู้สึกดีที่เห็นตัวเองเชี่ยวชาญขึ้นเรื่อยๆ แม้จะมีติดขัดบ้างมากกว่าจะกดดันให้ตัวเองต้องสมบูรณ์แบบไร้ที่ติ

ข้อที่สาม ออกจาก Comfort Zone หลายคนมักเชื่อว่าคนที่ประสบความสําเร็จคือคนที่มีพรสวรรค์มาตั้งแต่เกิด ซึ่งความเป็นจริงแล้ว การเรียนรู้พัฒนาและฝึกฝนต่างหากคือสิ่งที่จะพาคุณไปสู่ความสําเร็จอย่างแท้จริง งานยากจะดึงศักยภาพของคุณออกมาโดยธรรมชาติ คนเรา มักจะมีความกลัวความล้มเหลวเมื่อต้องรับโอกาสท้าทายใหม่ๆที่คุณยังไม่แน่ใจว่าจะทําได้หรือไม่ แต่หากคุณเอาแต่อยู่ในพื้นที่ปลอดภัยและงานง่ายของตัวเองต่อไป คุณจะไม่ได้พัฒนาและเติบโตไปไหนเลย

ดังนั้นปัญหาและงานยาก คือพาหนะที่จะพาตัวคุณเองให้เก่งขึ้นได้เรื่อยๆครับ ดังนั้นตอนนี้คุณก็รู้เกี่ยวกับ Growth Mindset ว่าทําไมถึงสําคัญและวิธีพัฒนา จําไว้ว่าคุณต้องใช้ความพยายามอย่างมากในการพัฒนากรอบความคิด ถึงแม้ว่าจะต้องต่อสู้กับจิตใจของตัวเองเพื่อหลีกเลี่ยงกรอบความคิดที่ตายตัวเหมือนคํากล่าวของ Carol Dweck ที่ว่า “The path to a growth mindsets a lifelong journey not a proclamation” เส้นทางสู่การพัฒนากรอบความคิดมันคือการเดินทางตลอดชีวิตครับมันไม่ใช่แค่คําพูด